تبادل لینک هوشمند 
روز اول آخرین دور مذاکرات هسته ای در وین؛
به گزارش سپیدار خبر، از مشرق شمارش معکوس آغاز شده است؛ 6 روز باقی مانده تا ضرب الاجل پایان مذاکرات هسته‌ای ایران و کشوهای ۱+۵ آبستن اخباری است که شاید به مهم‌ترین اخبار سال‌های اخیر تبدیل شوند، اخباری که قطعا در تاریخ ثبت خواهند شد.
یم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان و در رأس آنها محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه پس از گذشت بیش از یک سال پر فراز و نشیب امروز برای آخرین دور مذاکرات وارد وین شد.
ظریف و کاترین اشتون، مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا که این روزها تنها هماهنگ کننده اعضای ۱+۵ است در مذاکرات با ایران، امروز در وین در نمایندگی جمهوری اسلامی ایران بار دیگر ناهار کاری مشترک خواهند داشت. شاید این آخرین ناهار کاری برای شروع مذاکرات برای این دو دیپلمات باشد که قطعا از حساس‌ترین نشست‌ها نیز خواهد بود.
مذاکراتی که از امروز ۲۷ آبان ماه (۱۸ نوامبر) در وین آغاز می شود، پیشاپیش تحلیل‌های بسیاری را همراه خود داشته است. تیم مذاکراتی هفته گذشته(۱۸ آبان ماه) در مسقط نیز به امید توافق دور میز مذاکره نشستند.
مذاکرات مسقط که در روزهای ۱۸ و ۱۹ آبان ماه تنها محدود به وزرای خارجه ایران و آمریکا با حضور اشتون بود، از دید بسیاری از تحلیل گران می‌توانست امید بخش باشد و توافق را مبدل به امری در دسترس کند. هر چند مذاکرات در پشت درهای بسته و بسیار محرمانه برگزار شد، اما اخبار رسیده بعد از سه روز مذاکره که روز پایانی آن در سطح ۱+۵ بود، خبرهای مثبتی را به همراه نداشت. برخلاف تحلیل‌های پیشین دو طرف در پی نهمین دور مذاکرات همچنان اعلام کردند که موارد اختلافی پا برجاست و پیشرفتی حاصل نشده است.
اما موارد اختلافی باقی مانده در مذاکرات که همواره بر آن تأکید شده است، مسئله غنی سازی ایران، تاسیسات اراک و فردو، نطنز، مسئله تحقیق و توسعه ایران و همچنین موضوع تحریم‌ها بوده است.
از اولین دور مذاکرات وین پس از توافق ژنو در بهمن ماه سال گذشته که به منظور دست یابی به یک توافق جامع تحت عنوان برنامه مشترک اقدام آغاز شد، موارد اختلافی مذکور همچنان مد نظر بودند.
در حالی که دو طرف تاریخ ۲۰ جولای را برای رسیدن به این توافق در نظر گرفته بودند اما اختلافات پابر جا ماند و طرفین در وین ۶ تنها به تمدید ۴ ماهه توافق ژنو دست یافتند تا شاید ۲۴ نوامبر را به عنوان روز پایان اختلافات ببینند.
حاصل نشست مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در ماه های گذشته
در مورد تآسیسات زیرزمینی فردو یکی از ادعاهای اصلی طرف مقابل این است که این تأسیسات به دلیل قرار گرفتن در عمق زمین و ناتوان بودن غرب در حمله نظامی! به این تأسیسات باعث نگرانی است. طرف مقابل معتقد است که ایران در دوره برک اوت (زمانی که اراده کند از معاهده منع تكثير تسليحات هسته ای خارج شود) در مدت کوتاهی قادرخواهد بود تأسیسات خود را به فردو منتقل کرده و به تولید بمب هسته ای دست بزند. به هر حال این ادعا در حالی مطرح می شود که کارشناسان ایرانی معتقد هستند، فردو تنها ظرفیت ۳هزار سانتریفیوژ دارد و این ادعا تنها یک بهانه است. به هر تقدیر اکنون طرف مقابل خواهان تغییر کابری فردو برای برخی اقدامات تحقیق و توسعه شده است.
از سوی دیگر یکی از موضوعات اصلی اختلاف بین ایران و ۱+۵ مسئله غنی سازی ایران و تعداد سانتریفیوژهای موجود در تأسیسات نطنز است. موضوعی که حتی در مذاکرات اخیر مسقط نیز به عنوان یکی از دو موضوع اصلی اختلافی مطرح شد.
ایران با پذیرش سقف غنی سازی ۵ درصد در توافق ژنو تآکید داشته است که میزان غنی سازی خود را بر اساس نیاز عملی مشخص خواهد کرد، موضوعی که اکنون بحث اصلی مذاکرات است .
ایران در حال حاضر دارای ۱۰ هزار و ۴۰ سانتریفیوژ است که ۹ هزار و ۴۰۰ سانتریفیوژ آن در نطنر هستند و مابقی در فردو. طرف مقابل معتقد است در صورت فعال بودن ۹۴۰۰ سانتریفیوژ، ایران قادر خواهد بود در مدت۶ ماه به بمب اتم دست پیدا کند. بحث طرف مقابل برای کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران افزایش زمان مذکور به حداقل یک سال است و این در حالی است که ایران معتقد است برای تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر برای بعد از سال ۲۰۲۱ و به منظور غنی سازی صنعتی که هدف ایران از فعالیت های هسته ای اعلام شده است، به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی نیاز دارد.
در ابتدای مذاکرات از رقم ۱۵۰۰ سانتریفیوژ به عنوان میزان مورد نظر آمریکایی ها نام برده می شد و در طول ماه های اخیر به شایعاتی مبنی بر توافق بر سر ۴ تا ۶ هزار سانتریفیوژ رسیده است.
اما به هر حال در حال حاضر همچنان مهم ترین بحث اختلافی بین طرفین موضوع رفع کامل تحریم ها است . مسئله تحریم ها در پایان مذاکرات هفته گذشته در مسقط نیز مهم ترین موضوعی اعلام شد که طرفین موفق به حصول هیچگونه توافقی درباره آن نشده اند.
در حالیکه آمریکا و سایر همپیمانان غربی اصرار بر تعلیق تحریم ها به صورت گام به گام دارند، ایران بر لغو و رفع کامل همه تحریم های آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت به صورت کامل تآکید دارد.
مسئله ای که در روزهای اخیر خصوصا بعد از مذاکرات مسقط، شایعات و تحلیل های زیادی را مبنی بر تمدید مذاکرات به دلیل عدم توافق در اینباره به همراه داشته است.
ظریف به وین رسید/ وزیر خارجه را چه کسانی همراهی می کنند؟
ظریف در فرودگاه بین المللی وین مورد استقبال مقامات وزارت خارجه اتریش ، حسن تاجیک سفیر ایران در این کشور و نیز رضا نجفی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار گرفت.
در این دور از مذاکرات، ظریف را اعضای تیم مذاکره شامل سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه، حمید بعیدی نژاد مدیر کل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت امور خارجه، داود محمد نیا مشاور وزیر امور خارجه، پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی و محمد امیری مدیر کل امور پادمان های سازمان انرژی اتمی همراهی می کنند.
تیم مشاوران حقوقی نیز به ریاست امیر حسین زمانی نیا و مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه در این دور از مذاکرات حضور دارند.
ظریف در جمع خبرنگاران: اگر بر اثر زیاده خواهی طرف مقابل، راه حل به دست نیاید، دنیا متوجه خواهد شد که ایران به دنبال راه حل، تفاهم و تعامل سازنده است و از حقوق و عزت و سربلندی کشور دست بر نمی دارد.
رییس هیات مذاکره کننده هسته ای ایران پس از ورود به وین در فرودگاه این شهر در جمع خبرنگاران افزود: "ما وارد مرحله آخر مذاکرات شدیم. فکر می‌کنم همانطور که از ابتدا گفتیم در صورتی که طرف مقابل اراده سیاسی برای رسیدن به راه‌حل داشته باشد، پیشنهادهای متعددی برای اینکه اطمینان حاصل شود، برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است، وجود دارد و مطرح شده است."
ظریف اضافه کرد: "این پیشنهادها می تواند یک راه‌حل و یا راه حل‌های متعدد بسیار مناسبی را ارائه دهد. لذا هنوز این امکان هست در صورتی که طرف مقابل، اراده سیاسی را برای اتخاذ تصمیم سخت داشته باشد به توافق دستی یافت، برای اینکه ارائه خط قرمزهای بی معنا که برای خوشامد گروه‌های فشار است، کمکی نه به حل مشکل می کند و نه کمکی به عدم اشاعه."
ظریف اضافه کرد: "این پیشنهادها می تواند یک راه‌حل و یا راه حل‌های متعدد بسیار مناسبی را ارائه دهد. لذا هنوز این امکان هست در صورتی که طرف مقابل، اراده سیاسی را برای اتخاذ تصمیم سخت داشته باشد به توافق دستی یافت، برای اینکه ارائه خط قرمزهای بی معنا که برای خوشامد گروه‌های فشار است، کمکی نه به حل مشکل می کند و نه کمکی به عدم اشاعه."
وزیر امور خارجه اظهار داشت: "آنچه برای این هفته لازم است این است که با اعتماد به نفس، همه گروه‌ها و افراد کاری کنند که با نشان دادن همدلی و وحدت ملی نتیجه هر چه باشد چه توافق باشد و چه ایستادگی در برابر زیاده خواهی، روز سوم آذر انشاالله پیروزی ملی در رسیدن به اهدافی باشد که از این مذاکرات به دنبال آن بودیم؛ توافق در صورتی که توافق امکان پذیر باشد و نشان دادن عزم ایران برای پیگیری حقوقش بر اساس اصول تعامل و همکاری و مقاومت در برابر زیاده خواهی."
تیم مذاکره‌کننده آمریکا وارد وین شد
تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، لحظاتی پیش به ریاست «وندی شرمن» وارد وین شدند.
لیست 16 نفره هیئت آمریکایی حاضر در مذاکرات گروه 1+5 با ایران بر سر برنامه هسته‌ای تهران منتشر شد که به شرح زیر است:
- خانم «وندی شرمن» معاون موقت وزیر امور خارجه آمریکا
- «ویلیام برنز» معاون پیشین وزیر امور خارجه آمریکا
- «جیک سالیوان» مشاور ارشد
- «بروک اندرسون» مشاور ارشد وزیر امور خارجه و معاون وزیر در امور سیاسی مذاکرات هسته‌ای با ایران
- «جیمز تیمبی» مشاور ارشد معاون وزیر امور خارجه در امور کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی
- «رابرت مالی» مدیر ارشد امور ایران، عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس در شورای امنیت ملی آمریکا
- «پل اروین» مدیر امور ان پی تی شورای امنیت ملی آمریکا
- «آدام زوبین» مدیر اداره کنترل اموال خارجی در وزارت خزانه داری آمریکا
- «ریچارد نفیو» هماهنگ کننده اصلی سیاست تحریم‌ها در وزارت امور خارجه آمریکا
- «نول های‌اسمیت» معاون مشاور حقوقی از وزارت امور خارجه آمریکا
- «کوین ویل» مدیر اداره پادمان‌ها و امنیت هسته‌ای، اداره امنیت هسته‌ای ملی از وزارت انرژی آمریکا
- «خانم ماری» هارف معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا
- «آلن ایر» سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه آمریکا
- خانم «لیندسی کافی» افسر امور عمومی ایران در وزارت خارجه آمریکا
- خانم «جولیا جاکوبی» دستیار ویژه معاون موقت وزیر امور خارجه آمریکا
- خانم «جنیفر ویلیامز» دستیار ویژه ویلیام برنز
شرمن: وقت آن رسیده که کار را تمام کنیم
«وندی شرمن» رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 تصریح کرد: «هم‌اکنون وقت آن رسیده است که کار را تمام کنیم».
وی در خصوص مذاکرات هسته ای ایران و ۱+۵ تصریح کرد: «دیگر موضوعات دشوار، مدت توافق نهایی و سرعت لغو تحریم‌هایی است که علیه ایران قرار داده شده است، که این بخش موضوعی است که انتظارات ایران در آن بسیار زیاد است».
شرمن اضافه کرد: «ایران می‌خواهد که یکدفعه همه تحریم‌ها لغو شود که این واقع‌گرایانه نیست».
بی‌بی‌سی: امید زیادی به توافق نهایی تا سوم آذر وجود ندارد
رادیو بی بی سی گزارش داد: یک مقام آمریکایی که نمی خواهد نامش برده شود گفت که خیلی حیاتی است که همه کشورها، از جمله متحدان آمریکا، اسرائیل، کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در جریان این مذاکرات باشند و گفت که در تماس دائم با این کشورهاست و این مذاکرات اهمیت حیاتی نه تنها برای ایران و آمریکا که برای همه کشورها دارد.
این مقام عالیرتبه آمریکایی با اشاره به این که تحریم ها طی چندین سال و به تدریج وضع شده بنابراین لغو آن هم وقت می برد و قدم به قدم و با توجه به قدم های عملی که ایران برخواهد داشت این تحریم ها برداشته خواهد شد.
خبرنگار بی بی سی درباره میزان امیدواری در رسیدن به توافق گفت: فاصله ها به قدری زیاد است که امید زیادی به توافق تا سوم آذر نیست. طرف آمریکایی می خواهد که یک نوع موفقیت در سیاست خارجی اش داشته باشد اما علی رغم اینکه فاصله ها زیاد است خیلی از ناظران می گویند بعید نیست که دو طرف تا سوم آذر به نوعی توافق برسند.
موانع حصول توافق هسته‌ای در وین ۱۰ از نگاه روزنامه دیلی تلگراف
روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی نوشت هدف غرب از این مذاکرات رسیدن به توافقیست که بر سر راه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران مانع تراشی کند تا به ادعای خودشان ایران را از دستیابی به بمب هسته‌ای بازدارند. این گزارش همچنین مدعی شده، هدف ایران از این مذاکرات تضمین لغو کامل تحریم‌ها و تضمین امکان ادامه فعالیت‌های هسته‌ای است.
گزارش دیلی تلگراف در ادامه موانع رسیدن به توافق نهایی هسته‌ای بین ایران و 1+5 را بررسی کرده و می‌نویسد میزان غنی سازی اورانیوم ایران مانع اصلی بر توافق نهایی است.
این گزارش مدعی شد این میزان از غنی سازی برای ساخت سلاح هسته‌ای کافی است و بیش از نیاز مصارف غیر نظامی ایران است، بنابراین این مساله غرب را نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران می ترساند.
به ادعای این گزارش یکی دیگر از دلایل ترس غرب از صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران وجود رآکتور آب سنگین اراک است. در ادامه نویسنده این گزارش مدعی شده، نگرانی‌ها از وجود رآکتور آب سنگین اراک در واقع به طراحی اولیه آن برمی‌گردد چراکه این رآکتور قابلیت ساخت و تولید مقادیر زیادی پلوتونیوم را داشته بنابراین به ادعای این نویسنده قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای را برای ایران مهیا می‌کند. هم چنین غرب از سوی دیگر نگران است ایران به طور مخفیانه اقدام به ساخت سلاح هسته‌ای کند.
ایران خواستار برطرف شدن تحریم‌ها علیه ایران است اما این گزارش ادامه می‌دهد بر طرف کردن تحریم‌های آمریکا، سازمان ملل و اروپا علیه ایران فرآیند زمان‌بری است چرا که باید برای لغو تحریم‌ها علیه ایران قطعنامه‌هایی در شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا تصویب شود. از طرف دیگر بر طرف کردن تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیازمند اقدام کنگره آمریکا برای نهایی شدن است.
نویسنده این گزارش در ادامه گفت از آنجایی که فضای دیپلماتیک حاضر مثبت است، بهترین فرصت برای طرفین در رسیدن به توافق نهایی فراهم است اما از آنجایی که فرصت کمی تا ضرب الاجل مذاکرات یعنی سوم آذر باقی است، بار دیگر احتمال تمدید مذاکرات وجود دارد.
تیم مذاکره کننده کشورمان با سفر به وین آخرین دور مذاکرات هسته‌ای پیش از ضرب الاجل سوم آذر را با مقامات کشورهای 1+5 تجربه خواهد کرد و در صورت توافق طرفین، نگارش متن نهایی توافق نامه هسته‌ای آغاز خواهد شد.
نشریه آمریکایی نیوزویک در گزارشی تحلیلی به نقش لابی‌های صهیونیستی در کنگره آمریکا و موانعی که کنگره در راه توافق هسته‌ای با ایران ایجاد می‌کند، پرداخته است.
به گفته نیوزویک نمایندگان حامی رژیم اسرائیل، بویژه نمایندگان کنگره جدید با برخورداری ایران از سانتریفیوژهای غنی‌سازی طی چند دهه آتی مخالفند و از طرف دیگر با تمدید مذاکرات نیز موافق نیستند. این نمایندگان اوباما و دولت آن را متهم به عدم واقع‌بینی می‌کنند.
بر اساس این گزارش مخالفت‌ها و انتقادات شدید کنگره از سیاست خارجی اوباما، به طور قطع با واکنش وی رو به رو خواهد شد و به احتمال زیاد رئیس جمهور به وتوی قوانینی خواهد پرداخت که کنگره در زمینه مذاکره و توافق با ایران به امضاء می‌رساند، اما ترکیب کنگره جدید این امکان را فراهم می‌آورد که کنگره وتوی رئیس جمهور را باطل کند. کنگره جمهوری‌خواه براحتی می‌تواند با کسب دو سوم اکثریت آراء در سنا و مجلس نمایندگان وتوی رئیس جمهور را بی‌اثر کند.
بنا بر این گزارش مخالفت بخش‌هایی از کنگره به نادیده گرفتن توافق با ایران به عنوان پیروزی بزرگ اوباما در سیاست خارجی محدود می‌شود، اما بخش‌های دیگری از کنگره به ویژه نمایندگان حامی اسرائیل در سنا از احتمال توافق بد با ایران اظهار نگرانی کرده و هم صدا با نتانیاهو توافق بد را به عنوان تهدیدی وجودی خوانده‌اند.
نیوزویک در ادامه به بیانیه مشترک « مارک کرک» و « رابرت منندز» سناتورهای آمریکایی که در دوازدهم نوامبر منتشر شد، اشاره می‌کند. بر طبق این بیانیه تنها توافقی خوب توصیف شده بود که بتواند به کلی برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند و احتمال هرگونه انحراف آن به سوی تسلیحات را از میان ببرد. این دو سناتور هشدار داده بودند که در صورتی که توافق با ایران محدودیت‌های لازم را روی برنامه هسته‌ای ایران اعمال نکند و شفافیت مورد نظر در مورد برنامه هسته‌ای ایران حاصل نگردد، کنگره همانند گذشته به طور جدی وارد عمل خواهد شد.
منندز و کرک از مهم‌ترین چهره‌های طراح نظام تحریم‌ها علیه ایران هستند. در اویل سال جاری این دو سناتور لایحه‌ای را طراحی کردند که به موجب آن در صورت عدم توافق با ایران تا پایان مهلت مقرر و یا در صورت عدم توقف توانمندی غنی‌سازی ایران در توافق هسته‌ای، تحریم‌های بیشتری به طور خودکار بر ایران اعمال خواهد شد. اگر چه با وساطت «هری رید» رهبر اکثریت سنا این طرح در صحن علنی سنا برای رای‌گیری مطرح نشد،اما با تغییر ترکیب کنگره اوضاع به گونه دیگری پیش خواهد رفت و « میچ مک‌کونل» رهبر احتمالی اکثریت سنای جدید با به رای گذاشتن این لایحه موافقت خواهد کرد. لابی آیپک نیز با اعمال فشار بر قانونگذاران، شانس تصویب آن را بالا خواهد برد.
بدین ترتیب مشاهده می‌گردد که توافق با ایران از پیچیدگی‌های بسیاری برخوردار است. این توافق تنها به نظر دولت‌هایی که سر میز مذاکرات حاضر می‌شوند، محدود نمی‌شود،به عبارتی هرگونه توافق با ایران قبل از امضاء در واشنگتن و کنگره قربانی شده است.
چه تحریم‌هایی با توافق احتمالی هسته‌ای تعلیق یا لغو می‌شوند؟با نگاهی به فهرست تحریم‌های وضع شده از سوی ایالات متحده آمریکا علیه ایران ، می‌توان دریافت که به طور کلی این قوانین به دو دسته تقسیم می‌شوند، تحریم هایی که توسط کنگره وضع شده اند ؛ و تحریم هایی که صرفا توسط رئیس جمهور وضع شده اند و به "دستور اجرائی" مشهورند.
تحریم هایی که بر اساس دستور اجرایی رئیس جمهور وضع شده اند، بر حسب اختیاراتی هستند که قانون اختیارات اضطراری اقتصادی (IEEPA) به رئیس جمهور می دهند، لذا براساس این قانون، رئیس جمهور آمریکا می تواند هر زمان که وضعیت اضطراری را در رابطه با یک کشور تشخیص دهد، محدودیت هایی را در رابطه با آن کشور اعمال کند. ایالات متحده آمریکا از مارس 1995 از این اختیار در رابطه با ایران استفاده کرده است و چنین وضعیتی را در خصوص ایران اعلام کرده است.
به طور طبیعی و بر اساس قوانین آمریکا، رئیس جمهور نمی تواند به تنهایی و بدون مجوز کنگره، مصوبان قانونی کنگره را لغو کند و یا حتی فرمان‌های اجرائی مبنی بر مصوبات کنگره را اصلاح نموده یا تغییر دهد.
اما بر حسب اختیارات تعریف شده در قانون اساسی آمریکا، هر رئیس جمهوری می‌تواند اجرای برخی مصوبات را به تاخیر بیاندازد.
از سویی دیگر برخی از تحریم های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی مربوط به مواردی به غیر از مسائل هسته ای هستند. چنانکه ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری خود به وضوح شرح داد که "در هر توافق جامعی، تحریم‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای ایران بر روی میز مذاکره قرار دارد، اما واضح است که تحریم‌های مرتبط با حقوق بشر و تروریسم، اینگونه تحریم‌ها سرجای خود باقی بمانند." از این رو می‌توان تصور کرد که برخی از تحریم‌هایی که دلیل وضع شدنشان، بهانه‌ای غیر از پرونده هسته‌ای ایران است حذف و یا لغو شدنی نخواهد بود.
تحریم هایی که بر اساس دستورهای اجرائی رئیس جمهور آمریکا علیه ایران وضع شده اند (تحریم‌هایی احتمالا که لغو شدنی هستند)
این تحریم‌ها که عمدتا به فرمان اجرائی رییس دولت ایالات متحده وضع شده‌اند، آسان‌ترین و محتمل‌ترین تحریم‌هایی هستند که "لغو" خواهند شد، چرا که رییس‌جمهور ایالات متحده می‌تواند به راحتی فرمان خود و یا روسای جمهور پیشین را فسخ کند.
الف: تحریم‌هایی که احتمالا بلافاصله پس از حصول توافق لغو خواهند شد
1. فرمان اجرائی 13382 که در سال 2005 و توسط جرج دبلیو بوش امضا شد یکی از معدود تحریم‌های مرتبط با پرونده هسته‌ای است که احتمالا پس از حصول توافق لغو می‌شود. طبق این قانون، معامله با افراد و نهادهایی که در صنعت هسته‌ای ایران نقش و فعالیت دارند منع شده و اموال این افراد/نهادها در آمریکا مسدود می‌شود. در نتیجه گرچه شاید لغو این قانون به توسعه صنعت هسته‌ای ایران کمک می‌کند، اما به طور کلی بر اقتصاد ایران تاثیر شگرفی ندارد.
2. دومین فرمان اجرائی، شماره 13622 است که بر اساس آن، تحریم‌هایی علیه شرکت‌های مرتبط با صنعت پتروشیمی ایران اعمال شد. این تحریم‌ها به بهانه قطع منابع مالی بخش پتروشیمی ایران که دومین منبع درآمد ایران به شمار می‌رود، اجرائی شده و وزارت امور خارجه آمریکا هر از گاهی برخی شرکت‌های پتروشیمی را به دلیل وارد شدن آگاهانه در معاملات عمده به منظور خرید یا دریافت محصولات پتروشیمی از ایران بر اساس این قانون تحریم می‌کند.
طبیعی است که چون ایران همچنان به منابع نفتی خود برای تامین سرمایه‌های اقتصادی خود نیازمند است، هر قانونی که صنایع پتروشیمی را هدف بگیرد، بر اقتصاد ایران بسیار تاثیرگذار است، این فرمان نیز در سال 2012 و از سوی باراک اوباما صادر شده و چون منبع حقوق بشری یا اتهام تروریسم ندارد، احتمالا با حصول توافق لغو می‌شود.
3. یکی دیگر از تحریم‌های تاثیرگذار بر اقتصاد ایران، فرمان اجرائی 13599 است که به طور مشخص تحریم بانک مرکزی ایران را هدف گرفته و مقرر می‌دارد که دارایی‌های آن در قلمرو آمریکا باید توقیف شود. قانون مزبور به دولت آمریکا این اختیار را می‌دهد که اگر تایید کند که بانک مرکزی ایران به تامین مالی تکثیر سلاح‌های کشتار جمعی نمی‌پردازد یا سپاه پاسداران یا سایر اشخاص تحریم‌شده در دستورهای اجرایی 13224 و 13382 را حمایت مالی نمی‌کند، این تحریم را ملغی نماید. به‌عبارت دیگر، در این‌خصوص، دولت آمریکا نمی‌تواند تحریم را راسا ملغی نماید، اما این اختیار را دارد که در صورتی که امور مزبور را تایید کند، تحریم بانک مرکزی را لغو نماید.
4. فرمان اجرائی 13608، که بر حسب این دستور اوباما، افراد غیر آمریکایی که تحریم‌های ایران و سوریه را نقض کرده‌اند از ورود به خاک ایالات متحده محرومند و انجام برخی تراکنش‌ها با این گروه ممنوع است نیز جز قوانینی است که شاید دولت آمریکا پس از توافق هسته‌ای لغو نماید، گرچه بر اساس ارزیابی گروه بحران، این تحریم‌ها نتوانسته بر اقتصاد ایران تاثیر شگرفی داشته باشد اما علی الظاهر در تسهیل تعاملات بین‌المللی موثر خواهد بود.
ب: تحریم‌هایی که احتمالا علی‌رغم وجود توافق هسته‌ای لغو نمی‌شوند
این دسته از قوانین نیز گرچه به تصمیم رییس جمهور منوط هستند اما چون بهانه وضعشان موضوعات غیر هسته‌ای بوده و اهداف دیگری داشته‌اند، احتمال می‌رود حتی با حصول توافق جامع نیز حذف شدنی نباشند.
1. از آن جایی که مقامات آمریکایی در اظهار نظر‌های مکرر خود تاکید کرده‌اند که تحریم‌هایی که به بهانه حقوق بشر علیه ایران وضع شده‌اند لغو یا تعلیق نخواهند شد، احتمال می‌رود فرمان‌های 13572 و 13553 که به ترتیب شامل افرادی است که طبق شناخت نهادهای آمریکایی مسئول نقض حقوق بشر در سوریه و افرادی که متهم به نقض حقوق بشر در ایران هستند می‌باشد، لغو و یا تعلیق نخواهد شد. هرچند تاثیر منفی‌اشان بر اقتصاد ایران طبق بررسی‌ها درخورد توجه نیست اما فرمان‌های مذکور من جمله قوانینی است که دولت اوباما می‌تواند یک‌جانبه آنها را لغو کند.
2. فرمان اجرائی 12190 که توسط جیمی کارتر صادر شد و تمام دارایی‌ها و منافع تحت مالکیت دولت ایران، تشکیلات وابسته و مجموعه‌های تحت کنترل آن و همین طور بانک مرکزی ایران که در قلمرو قضایی ایالات متحده قرار دارد یا در اختیار افراد تحت حوزه قضائی ایالات متحده هستند یا قرار می‌گیرند را مسدود کرد، من جمله قوانینی است که به خاطر تاریخچه قابل توجهی که دارد، حذف شدنی به نظر نمی‌رسد.
از سال 1979 تاکنون، تمام روسای‌جمهوری ایالات متحده همه ساله ایران را «تهدیدی خارق‌العاده و غیر عادی» برای «امنیت ملی، سیاست خارجی یا اقتصاد» آمریکا خوانده و به این بهانه قانون "وضعیت اضطراری علیه تهران" را تمدید کرده‌اند.
3. فرمان اجرائی 13224 که به موجب آن، تراکنش‌های مالی با افرادی که از تروریسم حمایت می‌کنند، یا به انجام اقدامات تروریستی تهدید می‌نمایند و یا مرتکب این اقدامات می‌شوند منع گردیده و دارایی‌های این افراد را نیز مسدود می‌کند نیز از قوانینی است که تصور می شود حذف شدنی نیست، چرا که تعریف تروریسم از دید تهران و نیویورک متفاوت و مصادیق آن نیز اختلافات بارزی دارد. این تحریم هم از جمله مواردی است که گروه بحران معتقد است تاثیر شگرفی بر ایران ندارد.
تحریم هایی که بر اساس قوانین مصوب کنگره آمریکا وضع شده اند (تحریم‌هایی که به سادگی "لغو" شدنی نیستند)
طبق قوانین ایالات متحده، اوباما می‌تواند اجرای هر قانونی از کنگره را به مدت 6 ماه به تاخیر بیاندازد اما آن چه توسط کنگره تصویب شده و قانونی مدون است، برای فسخ نیازمند تایید مجدد کنگره می‌باشد که متاسفانه بیشتر قوانین تاثیرگذار بر اقتصاد ایران، از این دست قوانین است.
الف: قوانینی که احتمالا با توافق هسته‌ای "تعلیق" می‌شوند
1. قوانینی که تحت عنوان "اختیارات دفاع ملی در سال 2012 و 2013 به تصویب رسیده است، بر بخش‌های مالی ایران محدودیت‌هایی را اعمال می‌کند من جمله این که بانک‌های خارجی را تهدید می‌کند که در صورت خرید یا فروش "نفت یا فرآورده‌های نفتی" از یا به ایران، از ارتباط با سیستم مالی آمریکا محروم خواهند شد و از این رو بر تراکنش‌های نفتی ایران و منبع درآمد جمهوری اسلامی بسیار تاثیر گذار است.
2. قانون "منع گسترش تسلیحات هسته‌ای توسط ایران" و قانون "منع دستیابی ایران، کره شمالی و سوریه به تسلیحات کشتار جمعی" از جمله مورادی هستند که به احتمال زیاد توسط دستور اوباما تعلیق می‌شوند چرا که تنها بهانه وضع این قوانین اتهامات هسته‌ای است، هر چند تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران ندارند.
ب: قوانینی که احتمالا حتی با توافق هسته‌ای نیز تعلیق نمی شوند
1. طبق بخش 311 قانون میهن‌دوستی آمریکا، کشورهایی که به پول‌شویی متهم هستند از تراکنش‌های مالی بین‌المللی محروم می‌شوند و ایران نیز جز کشورهایی است که در سال 2011 به پول شویی متهم شده است. این قانون به شدت ایران را در تراکنش‌های بین المللی محدود می‌کند و بعید به نظر می‌رسد که در صورت توافق هسته‌ای جز مواردی باشد که حتی تعلیق شامل آن شود.
2. قانون کاهش تهدیدات ایران (TRA) و قوانین حقوق بشری سوریه نیز یکی دیگر از قوانینی است که چون هدفش محدود کردن توانایی ایران در استفاده از درآمدهای نفتی حاضر در موسسات مالی خارجی و ممانعت از بازگرداندن آن درآمدها به ایران است، از سال 2012 تاثیر شگرفی بر اقتصاد ایران داشته است. اما بهانه این تحریم‌ها نیز موضوعات حقوق بشری هستند و حتی اگر کنگره نیز در توافق هسته‌ای با دولت اوباما همسو شود، حذف شدنی نخواهند بود.
3. کنگره آمریکا به دلیل وابستگی درآمدهای دولت ایران به درآمد فروش نفت و وابستگی اقتصاد ایران به واردات کالا و به‌طور خاص بنزین، در ادامه تصویب قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل، «قانون جامع تحریم‌ها، مسئولیت پذیری و محرومیت ایران» (CISADA) را تصویب کرد که با امضای اوباما در 1 جولای 2010 اجرایی شد. بر اساس تنها بخشی از این قانون شرکتهایی که بیش از 20 میلیون دلار در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کنند یا سالانه بیش از پنج میلیون دلار در سال بنزین به ایران بفروشند، ازکمک بانک آمریکا برای صادرات، دریافت وام بیش از 10 میلیون دلار در سال از موسسات امریکایی، فروش کالا یا خدمات به دولت امریکا، صادرات به امریکا، معامله در مبادلات خارجی با افراد امریکایی، ایجاد هرگونه حساب یا پرداخت با موسسات مالی امریکایی و تحصیل، نگهداری و تجارت اموال مستقر در امریکا محروم می‌شوند.
این قانون در راستای اعمال فشار به شرکت‌های خارجی برای رعایت تحریم‌ها و انزوای ایران در تعاملات بین‌المللی است و بر اقتصاد وابسته به نفت ایران، تاثیر بسیاری دارد. از سوی دیگر چون بهانه وضع این قانون، مسائل حقوق بشر، اتهامات تروریستی و هسته‌ای است، تنها با حصول توافق هسته‌ای لغو و یا تعلیق نمی‌شود.
4. طبق ادعای گروه بحران، مجموعه‌ای از فرمان‌های اجرائی رییس جمهور نیز باید برای تعلیق یا لغو از کنگره مجوز بگیرد، این قوانین شامل فرمان اجرائی 12957، فرمان اجرائی 12957، فرمان اجرائی 12959، فرمان اجرائی 13059، فرمان اجرایی 13590 ، فرمان اجرایی 13628 و فرمان اجرائی 13574 است که عمدتا منع تراکنش اقتصادی بر ایران را دنبال می‌کنند و همگی بر اقتصاد ایران تاثیر گذار هستند.
سیاست هر کشور از عوامل متعددی تاثیرپذیر است، اما به نظر نمی‌رسد آنچه که دولت اوباما اختیار دارد به صورت یک‌جانبه لغو کند، قوانینی چندان موثر بر اقتصاد ایران باشد. از سوی دیگر، تعلیق هر قانونی توسط رئیس‌جمهور آمریکا به مدت معینی ( 6 ماه) ادامه دارد و تنها دو سال از دوران ریاست‌جمهوری اوباما باقیست.
آسوشیتدپرس: آمریکا 4500 سانتریفیوژ را میپذیردخبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که آمریکا تنها 4500 سانتریفیوژ ایران را می‌پذیرد.
لس آنجلس تایمز: توافق هسته‌ای غیرمنتظره ممکن است
روزنامه لس آنجلس تایمز آمریکا در گزارشی نوشت که اگرچه به پایان مهلت مذاکرات نزدیک شده ایم اما احتمال حصول توافق به صورت غیرمنتظره وجود دارد.
پایان ناهار کاری ظریف و اشتون در وین
ناهار کاری محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و کاترین اشتون هماهنگ کننده کشورهای گروه 1+5 در مذاکرات هسته‌ای با تهران در وین پایان یافت.
ظریف: صحبتهای خوبی با اشتون داشتیم
محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در پایان ناهار کاری با کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 در جمع خبرنگاران در خصوص گفت‌وگوهایش با اشتون گفت‌وگوها را خوب خواند و گفت: تصمیم گرفتیم که در روزهای آینده کار را چطور به پیش ببریم و دیگر بستگی دارد به اراده سیاسی برای رسیدن به نتیجه.
سید عباس عراقچی معاون ظریف نیز پس از صرف ناهار کاری در جمع خبرنگاران گفت: ایده‌ها و پیشنهادات زیادی را همواره ارائه کرده‌ایم که اگر بخواهد رفع نگرانی شود این ایده‌ها کفایت می‌کند.
اشتون نیز پس از ناهار کاری که حدود 2 ساعت به طول انجامید هیچ اظهار نظری نداشت.
m-r-r@mailfa.org :به ایمیل
عکس، مطالب و ...... بفرستید عضو شوید جایزه ببرید.
ادامه مطلب
